رمزگشایی ربیعی از ریشههای ناکامی «مبارزه با فساد»
تاریخ انتشار: ۱۰ اردیبهشت ۱۴۰۲ | کد خبر: ۳۷۶۴۲۹۴۰
به گزارش «تابناک»، علی ربیعی در یادداشت «چرا فساد همچنان باقی است» روزنامه اعتماد نوشت: در مراسم روز کارگر، رهبری از فساد با تعبیر اژدهای هفتسر یاد کرده و با اشاره به این نکته که ۲۰ سال قبل هم در این خصوص تذکر داده بودند و این مساله همچنان حل نشده و تداوم یافته است، ابراز نگرانی بجا و درستی کردند. بدون تردید مساله فساد، از جمله مواردی بوده که تقریبا تمام جوامع و دولتها، اعم از عقب مانده، در حال توسعه و توسعه یافته به نوعی با آن دست به گریبان بوده و اقدام به اجرای اصلاحات ساختاری و برنامههای متناسب با شرایط جامعهشان کردهاند.
بیشتر بخوانید:
اخباری که در وبسایت منتشر نمیشوند!
میزان فساد، تبدیل به یکی از شاخصهای سنجش حکمرانی مطلوب شده است. برخی نویسندگان نیز به رابطه بین فساد، نابرابری و نیز شاخصی برای سنجش آزادی و دموکراسی معتقد هستند. مطالعات نگارنده نشان میدهد بین ادراک فساد و سرمایه اجتماعی و اعتماد به خصوص به دولتها، رابطه معناداری وجود دارد. البته بین واقعیت فساد و ادراک فساد، متغیرهای مداخلهگر زیادی در کشور ما وارد شدهاند که این متغیرها، در حقیقت فساد را دچار پیچیدگی بیشتری کردهاند. این مقاله میکوشد که واکاوی چرایی ناکامی در مبارزه با فساد را مورد بحث قرار دهد:
۱- معتقدم اولین انحراف در بحث مبارزه با فساد، در نگاه تقلیلگرایانه به مساله، مبارزه با فساد تبدیل به مبارزه به مفسد شده است. نگاه کنید رییسجمهور محترم در همایش ملی ارتقای شفافیت چنین بیان کردهاند: «دو میلیون به تعداد مؤدیان مالیاتی اضافه شده است/ به میزان مالیاتی که اخذ میشود، فرار مالیاتی وجود دارد/ آن چیزی که به مردم اطمینان میدهد مبارزه با مفسد است نه اعلام مفسد .»
۲- مبارزه با فساد، بیش از آنکه پروژه امنیتی و قضایی باشد یک پروژه اجتماعی همراه با اصلاحات ساختاری است. بهطور کلی شواهد نشان میدهد در این سالها، دولتها، در اجرای پروژههای اجتماعی با توجه به ذینفعان مختلف آن، نتوانستهاند موفق عمل کنند. مبارزه با فساد از پیچیدهترین پروژههای اجتماعی است.
مطالعات نشان میدهد مبارزه با فساد باید حداقل دارای سه رکن قضایی-امنیتی، اصلاحات ساختاری و اقدامات اجتماعی-فرهنگی باشد.
روندها حاکی از آن است که در این سالها، تمرکز صرفا بر بعد قضایی- امنیتی بوده است.
۳- علاوه بر تکبعدی دیدن مساله، یکی از عوامل ناموفق بودن مبارزه با فساد در کشور، خوانش سیاسی جامعه و احساس موقتی بودنی است که در حافظه تاریخی آن جا دارد. - در این مقاله قصد ندارم به چرایی این خوانش و شواهد آن در سالهای گذشته بپردازم. -
۴- مهمترین اصلاح، اصلاحات ساختاری است که به مثابه پیشگیری سیستماتیک از فساد عمل میکند. این اصلاحات، نیازمند سیاستگذاری درازمدت در رویههای اداری و نیز سیاستهای اقتصادی رانت ساز است.
۵- مطالعه کشورهای موفق در مبارزه با فساد، اصلاح نظام مدیریت بر اساس شایستهسالاری است. حتی تجربههای ایرانی نیز نشان میدهند مدیران کمدانش و غیرحرفهای که خارج از سیستم تکنوکراتیک، ردههای مدیریتی را اشغال میکنند، هم به لحاظ عدم تعلق سازمانی و نیز تلقی موقتی بودن جایگاه و هم فقدان دانش لازم، زمینهساز عدم اصلاح ساختاری و گسترش فساد شدهاند.
۶- ایجاد شفافیت از مزایده و مناقصه در سطح خردگرفته تا تصمیمات رانتزای بزرگ، یکی دیگر از ملزومات اصلاحات ساختاری است. حتی برخی کشورها، آرای افراد رایدهنده در تصمیمات مختلف در منظر عمومی، قابل مشاهده است.
۷- غالب کارشناسان اعم از لیبرال، نهادگرا یا با نظریه ترکیبی معتقدند بزرگی دولت و کوچک شدن حوزه خصوصی از عوامل تشدیدکننده و فسادآور در هر جامعهای میتواند باشد. معتقدم یکی از دلایل حل نشدن این معضل در بیش از پنج دهه در ایران، بوروکراسی متمرکز و دولت بزرگ بوده است. شواهد نشان میدهد در سه دهه اخیر، به مرور بخش جدیدی تحت عنوان «دولتی غیردولتی» در قالب نهادهای مختلف بهشدت رشد نموده است. پدیده «خصولتی» زمینهساز کاسته شدن حتی کنترلهای نیمبند دولتی و از بین رفتن شفافیت شده است.
۸- تقسیمبندیهای مختلفی از فساد مطرح شده است از قبیل خصوصی- دولتی، مالی- اداری، خرد- کلان و یقه سفید- یقه آبی. بخشی از رفتارهای فسادآمیز که اتفاقا بیشتر مورد بررسی قرار گرفته، کنشها و رفتارهای کارگزاران است. موضوع آموزش و فرهنگسازی از سطح مدیران، کارکنان تا آحاد و افراد جامعه بهطور دراز مدت حتی در آموزشهای رسمی، یکی از اقداماتی است که در تجارب کشورهای موفق به چشم میخورد. افزایش نظارت اجتماعی و نهادهای مدنی نیز در برنامههای مبارزه با فساد کشورهای موفق قابل مشاهده است.
منبع: تابناک
کلیدواژه: استیضاح عباسعلی سلیمانی احمد علیرضابیگی استیضاح فاطمی امین علی ربیعی مبارزه با فساد نابرابری عدالت دموکراسی استیضاح عباسعلی سلیمانی احمد علیرضابیگی استیضاح فاطمی امین اصلاحات ساختاری مبارزه با فساد نشان می دهد
درخواست حذف خبر:
«خبربان» یک خبرخوان هوشمند و خودکار است و این خبر را بهطور اتوماتیک از وبسایت www.tabnak.ir دریافت کردهاست، لذا منبع این خبر، وبسایت «تابناک» بوده و سایت «خبربان» مسئولیتی در قبال محتوای آن ندارد. چنانچه درخواست حذف این خبر را دارید، کد ۳۷۶۴۲۹۴۰ را به همراه موضوع به شماره ۱۰۰۰۱۵۷۰ پیامک فرمایید. لطفاً در صورتیکه در مورد این خبر، نظر یا سئوالی دارید، با منبع خبر (اینجا) ارتباط برقرار نمایید.
با استناد به ماده ۷۴ قانون تجارت الکترونیک مصوب ۱۳۸۲/۱۰/۱۷ مجلس شورای اسلامی و با عنایت به اینکه سایت «خبربان» مصداق بستر مبادلات الکترونیکی متنی، صوتی و تصویر است، مسئولیت نقض حقوق تصریح شده مولفان در قانون فوق از قبیل تکثیر، اجرا و توزیع و یا هر گونه محتوی خلاف قوانین کشور ایران بر عهده منبع خبر و کاربران است.
خبر بعدی:
دولت سیزدهم در مبارزه با فساد کارنامه خوبی ارائه دهد
ایسنا/مازندران نماینده ولی فقیه در مازندران از مهمترین مطالبات امور را مبارزه به فساد یاد کرد و گفت: باید با فساد در هر شکل و جایی مبارزه شود و بساط این منکر در تمام ادارات جمع شود زیرا بسیاری از مشکلات مملکت ناشی از تشکیل باندهای فساد و اشخاص فاسد است لازم است دولت سیزدهم در مبارزه با فساد کارنامه خوبی ارائه کند.
آیت الله محمدباقر محمدی لائینی ۷ اردیبهشت در نماز جمعه ساری، با دعوت به تقوای الهی، اظهار کرد: با تقوای الهی میتوانیم از یاران واقعی امام زمان (عج) باشیم.
وی با اشاره به اینکه ۴۸ هزار شهید، ۱۱۲ هزار جانباز و آزاده و چندین برابر این میزان ارتش جمهوری اسلامی تقدیم انقلاب اسلامی کرده است، افزود: ارتش که متعلق به طاغوت بود بعد از جمهوری اسلامی به انقلاب پیوست و تاکنون در تمام صحنههای انقلاب اسلامی نقش آفرینی میکند.
خطیب نماز جمعه ساری به روز ملی خلیج فارس اشاره کرد و گفت: خلیج فارس متعلق به ایران اسلامی است و دشمنان درصدد تغییر نام و هویت این منطقه هستند که قطعا به جایی نمیرسند.
آیت الله لائینی از مهمترین مطالبات امور را مبارزه به فساد یاد کرد و ادامه داد: باید با فساد در هر شکل و جایی مبارزه شود و بساط این منکر در تمام ادارات جمع شود زیرا بسیاری از مشکلات مملکت ناشی از تشکیل باندهای فساد و اشخاص فاسد است.
وی با توصیه بر اینکه مسئولان و آحاد مردم باید مواظب باشند که آلوده به فساد نشوند تا با این منکر مبارزه کنند، تصریح کرد: اهل فساد ابتدا افراد پیرامون خود را به حاشیه میبرند تا اهداف خود را اجرا کنند.
عضو خبرگان رهبری با اشاره به اینکه هر از گاهی گزارشی مبنی بر فساد از مسئولان مربوطه میخواهیم، گفت: در این دولت باید مبارزه با فساد به طور جدی انجام شود تا کارنامه خوبی ارائه کند.
نماینده ولی فقیه در مازندران با گرامیداشت روز جهانی کارو کارگر، بیان کرد: شعار امسال جهش تولید با مشارکت مردم است برای تحقق این شعار باید کارگران مورد توجه قرار گیرند.
این مسئول ادامه داد: از همه کارگران به طور عام، کشاورزان، زنان و مردانی که برای معیشت، اقتصاد، رفاه و خدمت به خلق کار جهادی میکنند قدردان هستیم.
امام جمعه ساری با گرامیداشت سالروز شهادت استاد مرتضی مطهری که روز معلم نامگذاری شد، گفت: از جامعه فرهنگیان و معلمان قدردانیم که تربیت کنندگان سرمایههای واقعی جامعه هستند.
وی با تذکر به آموزش و پرورش، حوزههای علمیه و دانشگاهها، افزود: کرسی معلمی باید از شایستگیهای خاصی باید برخوردار باشد و هرکسی صلاحیت نشستن بر این جایگاه را ندارد زیرا فرزندان و نسل آینده در اختیار معلمان قرار میگیرند.
نماینده ولی فقیه در مازندران با اشاره به سالروز شهادت آیتالله شیخ عباسعلی سلیمانی، اظهار کرد: جای دارد از شهید سلیمانی که در سنگر نماز جمعه، خطابه و نمایندگی ولی فقیه سالیان سال معلمی کردند یاد کنیم که در حوزه فرهنگ و دین تلاش چشمگیری داشتند.
آیتالله محمدی لائینی به روز ملی ورزش زورخانهای و باستانی اشاره کرد و گفت: ورزش یک سرمایه است که منش پهلوانی را در جامعه ترویج میکند.
وی با اعلام اینکه بعد از نماز عصر امروز راهپیمایی علیه رژیم صهیونیستی انجام میشود تا با این اقدام جنایاتی که در غزه انجام میگیرد را محکوم کنیم، خاطرنشان کرد: تا زمانی که ظالم به ظلمش ادامه میدهد باید از مظلوم حمایت کنیم. در همین راستا عملیات «وعده صادق» با افتخار انجام شد که دنیا را از نظر بعد علمی و فناوری مبهوت کرد.
لائینی افزود: ملت ایران مصممتر از گذشته هستند تا اسرائیل غاصب را از روی زمین بردارند و قدس شریف را آزاد کنند.
انتهای پیام